Rep ile Hiphap Arasındaki Fark

REP İLE HİPHAP ARASINDAKİ FARK-MÜSLÜM IŞIKLAR

Rep (Rap) ile hiphapın (hiphop) aynı olduğunu düşünen azımsanmayacak bir kitle var. Böyle düşünülmesinde tabii ki kamuoyundaki yanlış kullanımların etkisi bulunuyor. Bazı repçiler de hiphap sözcüğünü eserlerinde sık kullandıklarından, araştırmayan kişiler için eşdeğermiş gibi bir algı oluşuyor.

Ancak esasında iki kavram aynı anlama atıfta bulunmuyor. Daha doğrusu sadece bir alanda ortak noktaları bulunan tanımlardır. En doğrusu şu ki, biri diğerini de içine alan genel bir tanımdır. Bir matematik kümesini göz önüne getirdiğinizde hiphap, rep müziği de içine dahil eden kapsayıcı küme denebilir. Rep, bir müziğin türünü ifade ederken hiphap, rep müziği de içine alan genel bir toplumsal kültürü tanımlar.

Hiphap, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) kültürü içerisinde, özellikle siyahilerin yoğun bulunduğu semtlerde ortaya çıkan genel bir akımdır. Bilhassa 80’li yıllarda yaygınlaşmaya başlamıştır. İngilizce son moda anlamına gelen hip ile sıçrama anlamındaki hop sözcüklerinin birleşiminden meydana gelmiştir. Rep sözcüğü ise İngilizce dayak atmak, fırçalamak manalarındaki to rep fiiline dayanıyor. [1]

HİPHAPI OLUŞTURAN UNSURLAR

Hiphap, ABD’de kötü yaşam koşullarına sahip, çoğunluğunu siyahilerin oluşturduğu bir ortamda doğmuştur. Hem içinde yaşadıkları toplumda karşılaşılan sorunların yansıması hem de eski asırlardan bu yana Afrika’dan getirdikleri kültürlerinin pratiği olarak kendilerine özgü yeni kültürler oluşturmuşlardır. Buna yeni kıta Amerika’ya gelen diğer kültürlerle ortaya çıkmış karma kültür de eklendiğinde, sentezin de sentezi denilebilecek bir kültür ortaya çıkmıştır. Ki çok milletli coğrafyalarda bu çok kültürlülük zorunlu bir intaca[2] dönüşmektedir.  

İşte bu sentez, hiphap kültürünün de kendi içinde alt başlıkları peyda etmiştir. Bahse konu alt başlıklar; görsel ve işitsel bazı sanatları ortaya çıkarmıştır. İşin içinde sanat varsa doğal olarak hissi öğeleri de barındıracaktır.

Hiphap kültürünün görsel boyutunu oluşturan unsurlardan birini, umuma açık yerlerde genelde duvarlara işlenen yazı ve resimler oluşturur. Bu görsel sanata da gırafiti (graffiti) adı veriliyor. Türkçe’de duvar yazısı olarak tanımlanan grafiti sözcüğü, İtalyanca kazımak anlamına gelen graffiare fiili üzerinden yayılmıştır.[3]

Yine kendini kanıtlamaya, kendini fark etmek istemeyen kesimlere varlığını göstermeye dayalı bir başka hiphap türü de birekdans (breakdance) olarak dikkat çekiyor. Sokak dansı olarak da bilinen bu dansta el ve ayaklar yardımıyla artistik hareketler ön plana çıkıyor. İngilizce’de kırılmak anlamına gelen break sözcüğü, dansın türü hakkında da bilgi veriyor. Bilekler ile eklemlere, ince ve kıvrak hareketlerle şekil vererek yapılmasından dolayı bu adla müsemmadır. Birekdansı uygulayan kızlara birek görl (break girl), erkeklere ise birek boy (break boy) deniyor.

Hiphapın modern çağdaki bir başka alt kültürü ise işitsel bir eylem olan diceyliktir (DJ=Disk Jokey). Her ne kadar işitsel dense de diceyin yapacağı gösteri, eylemi görsel boyuta da ulaştırabiliyor. Şarkıların melodisini nota ve vuruşlarla çeşitlendiren bu alan da radyo, gece kulübü, pikap, düğün dernek, parti diceyliği gibi alt ihtisas alanlarına ayrılıyor.

Son olarak gelelim hiphap ile rep meselesine. Rep de tıpkı gırafiti, birekdans ve diceylik gibi hiphapın alt unsurlarından bir kültürdür. Hiphap, bu unsurların hepsinin birleştiği genel bir kültür olarak 20. asrın son çeyreğinden itibaren gettolardan çıkıp ABD geneline; oradan da ABD hegemonyasının etkisiyle dünyaya yayılmıştır. Zaten günümüzün en yayılmacı ülkesi olan ABD, ticaretten müziğe, spordan sanata, teknolojiden edebiyata birçok alanda olduğu gibi, bu alanda da kültürünü dünyaya yaymıştır. Bunda sadece ABD’nin yayılmacılığı değil, şüphesiz diğer ülkelerdeki kitlelerin de gönüllülüğü etkendir. Günümüzde başta sosyal medya olmak üzere; televizyon, kitap, gazete vd. kitle iletişim araçları, bu yayılımı daha da kolaylaştırıyor.

Her ne kadar alt gelir/eğitim tabakasındaki siyahiler üzerinden yola çıksa da başta rep olmak üzere hiphap, zaman içerisinde beyazların ve hatta zengin kesimlerin bile ilgisini çekmiştir. Günümüzde, dünyanın en ünlü rep yıldızının siyahi olmayan Eminem olması da rep müziğin evrensel oluşuna bir delil olabilir.

muslumisiklar@gmail.com

[1] Nişanyan Sözlük, hiphap ve rep md.

[2] İntaç: Ortaya doğan sonuç, netice.

[3] Türk Dil Kurumu Sözlüğü, grafiti md.; Nişanyan Sözlük, graffiti maddesi.

NOT: Tanımlamalar ve makaleler, muslumisiklar.com’a aittir. Site yönetiminden izin alınmaksızın başka bir yayın organında yayımlanamaz, çoğaltılamaz ve link verilmeden kullanılamaz.